سفر با دوچرخه - شهر انبارلوم و گنبد کاووس - قسمت ششم

هنگام ظهر پس از شرکت در جشنواره ای در بندر ترکمن بازدیدم، را از این شهر پایان می دهم و سفرم را ادامه می دهم. مسیری که می پیمایم به سمت شرق بندر ترکمن است. مزارع کشاورزی سرسبز فراوانی را در اطرافم می بینم و کمتر اثری از درخت در آنجا است

ترکمن ها گذشته از آن که زبان و پوشش متفاوتی نسبت به بقیه نقاط کشورمان دارند، طبیعت شان هم منحصر به فرد است. البته ناگفته نماند یکی از معروفیت های اصلی ترکمن ها چابک سواران و اسب های تیزرو ترکمن است. در مسیری که می پیمایم برخی از این پیست ها اسب سواری را می بینم. کورس بهاره ترکمن صحرا در صورت مساعد بودن هوا بلافاصله بعد از تعطیلات پنج روزه عید نوروز آغاز می شود و بسته به تعداد اسب های شرکت کننده، کورس معمولا تا اواسط تابستان ادامه پیدا می کند. این مسابقات در سه شهر ترکمن نشین «گنبد»، «بندر ترکمن» و «آق قلا» برپا می شود.

اما یکی از چیزهایی که برایم تا حدی عجیب بود وجود «شتر» در این منطقه است. در خیلی از شهر و روستاهای این منطقه می توان فروش شیر شتر را دید.

وقت غروب است که به شهر «آق قلا» رسم. تا وارد شهر می شوم، چند نفر از نیروهای هلال احمر  پیشنهاد می دهند که به  جشنواره ای که به مناسبت نوروز در این شهر برگزار شده بروم. با اینکه ظهر در یکی از این برنامه ها بودم، اما باز علاقمندم که در این جشنواره هم شرکت کنم.

به محل جشنواره می رسم. مردم زیادی در آنجا حضور دارند. صنایع دستی به فروش می رسد و اجرای تئاتر هم به زبان ترکمنی است و انبوه جمعیت هم در حال تماشای آن هستند. در ضمن بازدیدم  غرفه ای را می بینم که متعلق به سیستانی های عزیز است. اصلا انتظار دیدن آنها را در اینجا نداشتم. کمی که با آنها صحبت می کنم می فهمم آنها ساکن همین منطقه هستند. خانمی که در غرفه هست. توضیح مفصلی در خصوص کیک ها، نان ها محلی و پوشش خاص سیستانی ها برایم می گوید. برادرش هم در آن غرفه است. آن قدر صحبت مان به درازا می کشد که آنها دعوت می کنم که شب را مهمان شان در شهر «انبارلوم» باشم که حدود بیست کیلومتری  تا «آق قلا» فاصله دارد. با اینکه فاصله دور است و من هم خسته. اما دعوتشان را می پذیرم. در تاریکی شب رکاب می زنم. تا بالاخره به این شهر می رسم و به خانه ی آنها می روم.  آقای «پرانداخته» میهمانان دیگری را هم دعوت کرده است و در همان فرصت کوتاه توانستم از مهمان های شان اطلاعات مفید و ارزشمندی در خصوص سیستانی ها به دست آورم و این خود انگیزه ای می شود در ذهنم که سفری را در آینده حتما به این خطه داشته باشم.

صبح هنگام «انبار لوم» را به سمت «گنبد کاوس» ترک می کنم تا به هنگام ظهر به این شهر می رسم تا اینکه موفق به دیدار دوستان  جدیدم «علیرضا شاطری» و همسرش می شوم که از طریق دنیای مجازی آشنا شده ام. زوجی که اهل هنر هستند و سفر و تماس سعی و تلاش شان این است که از لحظه به لحظه زندگی شان با سفر و مطالعه و دوستان و ... به بهترین شکل ممکن بهره ببرند. شب هم با دوستانش شان به گشت و گذار در شهر می پردازیم.

ساز اصلی ترکمن ها دوتار است که در جشنواره ای که می روم این گروه دوتارنواز را از نزدیک می بینم 

دختران و زنان و مردان ترکمنی با لباس اصیل ترکمنی که اصالت از آنها می بارد. 

این هم یک دختر ترکمن

با توجه به شرایط هوایی این منطقه شتر بانی یکی از مشاغل مردم منطقه در کنار دامداری است. 

انواع نان ها محلی سیستانی را در نمایشگاهی که در آق قلا برگزار شده بود را دیدم

این هم پارچه ای که قند را در داخل آن نگهداری می کنند. 

پوشش محلی سیستانی ها 

صنایع دستی سیستانی 

شکوفه های در خانه آقای پرانداخته 

آقای پرانداخته و دیگر اقوامش که شب روز به یادماندنی را برایم رقم زدند

سد تاریخی و خاکی وشمگیر که در مسیر راهم از انبارلوم به گنبد کاووس قراردارد.

قاصدک بهاری که مژده بهار می دهد 

برج آرامگاهی گنبد قابوس در شهر گنبد، یک برج آجری است که طبق آخرین ارزیابی، 62.66 متر ارتفاع دارد و در اطرافش بوستانی با صفا ساخته اند. 

علیرضا شاطری و همسرش که از سبک زندگی شان بسیار لذت بردم و شبی را میزبانم بودند

سفر با دوچرخه - روستای قره سو - قسمت پنچم

حرکتم با نم نم باران شروع شده است. با توجه به اینکه به سمت دریای خزر می روم، مسیرم سرپایینی است اما باید مراقبت لغزندگی و شلوغی جاده هم باشم. باران گاهی اوقات شدید و گاهی اوقات هم قطع می شود.

بالاخره به شهر «ساری» می رسم. از آنجا مسیرم را به سمت شهرستان «نکا» تغییر می دهم. پس از رسیدن به نکا،شب را  مهمان خانواده مهربان دوست عزیزم «کمیل» هستم. در این خانه حسابی استراحت می کنم و فردای آن روز به سمت شرق شهرستان نکا پیش می گیرم. تا ابنکه به بندر گز می رسم و از آنجا وارد جاده فرعی در سمت چپ جاده می شوم. از اینجا به بعد  است که کم کم هموطنان ترکمن ام را می بینم. 

تیپ ظاهری، زبان و حتی پوشش آنها آن قدر متفاوت است که گویی وارد کشور دیگری شده ام و چقدر خوشحالم از اینکه می بینم کشور ما دارای چه وسعت تنوعی بالایی است.

به روستای «قره سو» می رسم. به طور کاملا اتفاقی با یکی از اعضای شورای این روستا آقای کنعانی آشنا می شوم و آن هنگامی است که از مسجد به خانه شان می  آمد. با چهره ای گشاده و خندان مرا به خانه شان می برد. شخصیت فعال و پویایی و همچنین آرامی دارد وی علاوه بر اینکه از اعضای شورای روستا است، جزء اعضای شورای بندر ترکمن و همچنین رئیس اتحادیه کامپیوتر آنجا هم است.

 

روستای قره سو

روستای «قره سو» استان گلستان که در 5 کیلومتری بندر ترکمن واقع شده است دارای قدمتی بیش از یک صد سال است. هر چند که به دلیل پیشروی آب دریا، این روستا را جابجا کرده اند و اندکی فاصله اش از جای قبلی دورتر شده است.

نام آن برگرفته از رودخانه ی به همین نام است که از کنار آن می گذرد. گویش اکثر مردمان این روستا ترکمنی است و  علاوه بر ترکمن ها، سیستانی ها و ترک ها نیز در آنجا زندگی می کنند.

  این روستا دارای آب و هوایی معتدل است که کمترین دما آن معمولا صفر درجه و بیشترین آن سی درجه می باشد.

پوشش گیاهی این روستا بیشتر «نیزار» است و از محصولات کشاورزی و دامداری آن می توان به «گندم»، «جو»، «کلزا»، «برنج»، «پرتقال»، «شلیل»، «نارنگی» اشاره کرد که اخیرا به کاشت درخت انار نیز روی آورده اند.

بیشتر مردم این روستا به کار صیادی مشغول هستند و زنان هم به کار «گلیم بافی» و «قالیبافی» مشغولند و کمک حال همسرانشان  هستند، هرچند ه دیگر کمتر از گذشته است.

اما این روستا غذاهای سنتی خوشمزه ای هم دارد که می توان به «چکدرمه»، «بروگ»، «قتلمه» و «پشمه» اشاره کرد.

 

مراسم عزاداری
مراسم عزاداری این روستا کمی متفاوت از جاهای دیگر کشورمان دیدم. آنها پس از فوت یک نفر تا پنج روز زنان روستا به خانه صاحب عزا می روند و در آنجا عزاداری می کنند و مردان فقط به چادری که در روبروی خانه صاحب عزا است می روند و فاتحه ای را می خوانند. آنها در این ایام لباس سیاه نمی پوشند. و مراسم در روز سی ام، صدم دارند و البته هر ماه هم مراسم برگزار می کنند تا یک سال شود بعد از یکسال دیگر سالگرد برگزار می کنند.

 

فردای آن روز پس از دیدار از قسمت های مختلف روستا به بندر ترکمن می روم و در یک جشنواره محلی شرکت می کنم.